Son günlerde özellikle Marmara denizinde alarm veren deniz salyası ya da diğer adıyla müsilaj sadece Marmara’yı değil Erdek, Yalova, Mudanya, Gemlik, Gebze ve Gelibolu sahillerini de kaplayarak büyük bir tehdit oluşturmaya başladı. Uzmanlar tarafından “ekolojik yıkım” olarak adlandırılan deniz salyasının ne olduğu ve ne gibi nedenlerden oluştuğu merak konusu. Peki nedir bu deniz salyası?
DENİZ SALYASI NEDİR?
Denizlerdeki fitoplankton grubunda bulunan alglerin sayısının çok artması sonucu stres koşullarına girmesiyle salgıladıkları yapışkan, şeffaf sıvıya müsilaj denir. Denizin içinde metrelerce uzanıp giden bu sıvı aslında mikroorganizmalar için çok uygun bir üreme, gelişme, beslenme ortamı. Yani neredeyse tüm bitkiler ve bazı mikroorganizmalar tarafından üretilen bir madde olan deniz salyası doğal bir olay. Ancak bu kadar yoğun bir şekilde denizleri sarması ortada ters giden şeyler olduğuna işaret etmektedir. Bu yoğunluk her yıl artış göstermektedir.
DENİZ SALYASININ SEBEPLERİ NELERDİR?
Deniz salyası oluşumu için bazı koşullar gereklidir. Bu koşullardan biri azot, fosfat gibi organik maddelerin miktarının çok olmasıdır. Denize deşarj edilen atıkların içinde bol miktarda organik madde bulunduğundan dolayı azot ve fosfatı tüketmek isteyen algler hızla çoğalır ve bunun sonucunda denizdeki oksijen miktarı azalır. Buna ötrifikasyon denir. Ötrifikasyona uğramış sulak alanlarda canlı yaşamı biter ve büyük ölçüde kirlilik meydana gelir. Yani deniz salyasının en büyük nedenlerinden biri kirliliktir. Marmara denizi de çevresinde yaşayan insan nüfusu ve faaliyetleri nedeniyle çok fazla atık deşarjına maruz kalmaktadır. Bu da denizin azot-fosfat miktarını arttırarak yoğun derecede müsilaj salgılanmasına neden olmaktadır.
Deniz salyası oluşumu için bir diğer koşul ise denizin sıcaklığıdır. Küresel ısınma sebebiyle bütün denizler olması gereken sıcaklıktan çok daha sıcak halde. Bazı uzmanlar mevsimsel geçiş süreci tamamlandığı ve deniz suyu yeterli sıcaklığa ulaştığı zaman ortadan kalkacağı görüşünde olsa da bazıları deniz salyasının, hava koşullarının değişmesiyle yok olmayacağını düşünmektedir.
Ayrıca denizin durağanlığı da müsilajın oluşum nedenleri arasında yer alıyor. Deniz salyasının temizlenebilmesi için rüzgarın şart olduğu söyleniyor.
Başlıca Nedenler;
- Kirlilik
- İklim Değişikliği
- Küresel Isınma
- Denizdeki Durağanlık
OLUMSUZ ETKİLERİ
Müsilaj olayının ekolojik, ekonomik ve sosyal anlamda birçok olumsuz etkisi bulunmaktadır. Denizdeki canlı yaşamını olumsuz etkileyen bu olay balıkların üreme, beslenme ve göçleri üzerinde etkiler meydana getiriyor. Aynı zamanda suya girilmesiyle birlikte insanların sağlığı açısından negatif etkileri olabileceğinden uzmanlar müsilaj olan suya girilmemesini öneriyor. Üstelik balıkçıların korkulu rüyası haline gelen deniz salyası, balıkçı ağlarına yapışarak avlanmayı zorlaştırıyor.
Bazı uzmanlara göre ise müsilaj, kolera salgınını beraberinde getirebilir. Kolera hastalığına yol açan bakteri vibrio chlorae müsilajı oluşturan planktonların üzerinde bulunuyor. Ticaret gemilerinin belirli bölgelerde gemiye deniz suyu çekip başka bir bölgede boşaltması da bu hastalığın salgına dönüşmesinde tetikleyicidir.
HANGİ ÖNLEMLER ALINMALI?
Öncelikle denizlere deşarj edilen atıksular kademeli arıtma yöntemleriyle deşarj edilmeli ve yoğun müsilaj görülen zamanlarda deşarj yapılmayarak kirlilik azaltılmalıdır. Uzmanlar özellikle Marmara denizinin dinlendirilerek tedavi edilmesi gerektiğini vurgulamaktadır. Ayrıca müsilajın bulaşıcı ve yayılmacı olduğunu, önlemlerin bir an önce alınması gerektiğini söylemektedirler.
KAYNAKLAR
https://www.webtekno.com/deniz-salyasi-kolera-salgini-baslatabilir-h110643.html
