Motor Sporlarında Sürdürülebilirlik: Formula 1

Formula 1 (F1), dünya çapında en çok ilgi duyulan motor sporudur. 1950 yılından bu yana yarışlar Uluslararası Otomobil Federasyonu (Fédération Internationale de l’Automobile) tarafından düzenlenmektedir. Toplamda 10 takımın yer aldığı yarışta her takımdan 2 pilot bulunmaktadır. Bir yıl boyunca düzenlenen yarışlar serisi sonucunda Pilotlar Şampiyonu ve Üreticiler Şampiyonu belirlenir. Bu yarışlar serisi yılda ortalama 20 yarıştan ve her yarış ortalama 300 kilometreden oluşur.

Peki dünyanın en çok izlenen spor dallarından biri olan Formula 1 Sürdürülebilirlik konusunda neler yapıyor?

Formula 1 yönetimi 2019 yılında Sürdürülebilirlik Stratejisini yayınladı [1]. Yayınlanan rapora göre Formula 1, 2030 yılında net karbon nötr olmayı taahhüt ediyor. Bu ana hedef odağında diğer taahhütler ise şu şekilde;

• Karbon nötr yarış araçları
• Ofis, tesis ve fabrikalarda %100 yenilenebilir enerji kullanımı
• %100 oranında sürdürülebilir yakıt kullanımı ve hibrit güç ünitelerine geçilmesi
• Lojistikten kaynaklanan emisyonların azaltılması
• İzleyicilerin yarış alanına ulaşımında daha çevre dostu yöntemler kullanılması
• Geri dönüştürülmüş malzeme kullanım oranında artış

Paylaşılan raporda 2018 yılı için Formula 1 kapsam 1&2 ve 3 emisyonları toplam 256.551 ton CO_{2 eq} olarak hesaplanmıştır.

2018 Yılı için Formula 1 Karbon Ayak İzi

Bu emisyon değerinin büyük bir kısmının lojistik ve personel seyahatlerinden kaynaklandığı görülmektedir. Oluşan emisyonun yaklaşık %73’lük kısmının yarış takvimi nedeniyle bu denli yüksek olduğu güncel tartışma konularından biridir.

 

Yarış Takvimi Tartışma Konusu

Formula 1 2022 sezonunda 5 kıtada toplam 22 yarış gerçekleştirildi. Düzenlenen yarışlar serisi sonucu Hollandalı pilot Max Verstappen Pilotlar Şampiyonu olurken Red Bull Racing takımı Üreticiler Şampiyonu oldu.

2022 sezonunun sonuçlanmasının ardından şampiyonluklar gündemde olsa da yarış takviminden kaynaklanan emisyon artışı çevreci Formula 1 fanlarının dikkatinden kaçmadı. Belirlenen yarış takvimine göre yarış yapılan yerlerin sıralamasında bir mantıksızlık bulunuyor. Örnek olarak 2023 sezonunda Asya Kıtasında yapılacak 1 yarış sonrası Kuzey Amerika Kıtasına geçilecek. Burada düzenlenen 1 yarıştan sonra Avrupa Kıtasına dönülecek, 3 yarış yapıldıktan sonra tekrardan Kuzey Amerika Kıtasına gidilecek. Yapılacak 1 yarış sonrasında tekrardan Avrupa Kıtasına dönülecek [2].

Benim yazarken sizinse okurken zorlandığınız bu durum yüksek oranda havayolu taşımacılığı kullanımı ile birleştiğinde devasa bir emisyon artışına yol açıyor. Yapılan bir hesaplamaya göre yarış takvimi mantıklı şekilde tekrardan düzenlenir ve havayolu taşımacılığı yerine deniz ve karayolu taşımacılığına ağırlık verilirse sadece 2022 sezonunda oluşan emisyon %40 daha az olabilirdi [3].

 

Yayımlanan Son Rapor

Formula 1 yönetimi son olarak 2022’nin Aralık ayında Sürdürülebilirlik, Çeşitlilik & Kapsayıcılık Gelişim Raporunu yayımladı [4]. Bu raporda daha önce paylaşılan Sürdürülebilirlik Stratejisinde belirlenen hedeflerin güncel durumlarına değinildi. Paylaşılan bilgilere göre;

• Kullanılan yakıtın %10’lık kısmını sürdürülebilir yakıt karşılıyor.
• Lojistikte kullanılan uçak modeli %19 daha az karbon emisyonuna sahip başka bir modelle değiştirildi.
• Ofislerde %100 yenilenebilir enerji kullanımına geçildi.
• F2 ve F3 için %100 Sürdürülebilir Yakıt kullanımına kısa süre içerisinde başlanılacak.
• İzleyicilerin yarış alanına ulaşımında toplu taşımanın kullanım oranı artırıldı.

Formula E

Formula ve Sürdürülebilirlik konuştuğumuz bu yazıda Formula E’den bahsetmemek olmazdı. Yine Uluslararası Otomobil Federasyonu tarafından düzenlenen ve konsepti Formula 1 ile neredeyse aynı olan Formula E’de temel fark kullanılan araçların tamamen elektrikli olması. Formula E’de fosil yakıt yerine elektrik bataryalarının kullanılması ilk bakışta çevreci görünse de oluşan emisyonun sadece %0.7’sinin güç ünitelerinden kaynaklandığı göz önünde bulundurulmalıdır.

Grazie Ragazzi!

 

Kaynakça:

[1] https://corp.formula1.com/wp-content/uploads/2019/11/Environmental-sustainability-Corp-website-vFINAL.pdf

[2] https://www.formula1.com/en/latest/article.f1-announces-24-race-calendar-for-2023.7oNRaq4kZ2bwTAmL7r6dqg.html

[3] https://medium.com/@paolofeser/an-alternative-f1-calendar-could-cut-carbon-emissions-by-more-than-40-38a58d145950

[4] https://corp.formula1.com/formula-1-2022-sustainability-and-diversity-inclusion-progress/