Su ayak izi hesaplama, insan faaliyetlerinin çok fazla su tüketir ve kirletir durumda olması sonucu yapılan ve belli aşamalar sonrasında gerçekleştirilen emisyon ölçümüdür.
Su ayak izi, şirketler, hükümetler ve bireyler için çok çeşitli soruları yanıtlamamızı sağlar.
Örneğin:
- şirketimin operasyonlarında veya tedarik zincirinde su bağımlılığı nerede?
- düzenlemeler su kaynaklarımızı ne kadar iyi koruyor?
- gıda veya enerji kaynaklarımız ne kadar güvenli?
- Kendi su ayak izimi azaltmak ve hem insanlar hem de doğa için suyu yönetmemize yardımcı olmak için bir şeyler yapabilir miyim?
Sorduğunuz soruya bağlı olarak, su ayak izi ton üretim başına metreküp, hektar ekim alanı, birim para birimi ve diğer fonksiyonel birimler cinsinden ölçülebilir. Su ayak izi, sınırlı tatlı su kaynaklarımızın hangi amaçlarla tüketildiğini ve kirletildiğini anlamamıza yardımcı olur. Sahip olduğu etki, suyun nereden ve ne zaman alındığına bağlıdır. Suyun zaten kıt olduğu bir yerden geliyorsa, sonuçlar önemli olabilir ve eylem gerektirebilir..
Su ayak izini, birey veya toplum, bir ulus veya tüm insanlık tarafından tüketilen tüm mal ve hizmetleri üretmek için gereken su miktarını ölçmek için kullanmak da mümkündür. Bu aynı zamanda doğrudan bireyler tarafından kullanılan su olan doğrudan su ayak izini ve dolaylı su ayak izini de içerir , tüketilen tüm ürünlerin su ayak izlerinin toplamıdır. Başka bir deyişle su ayakizi; su tüketimimizi, -yani sebep olduğumuz su kullanımını ve kirliliğini- ölçen en kapsayıcı göstergedir [1]
Su ayak izinin üç bileşeni vardır: yeşil, mavi ve gri.
Mavi su ayakizi, bir malı üretmek için ihtiyaç duyulan toplam yüzey ve yeraltı tatlı su hacmidir. İçme-kullanma suyu, sulama suyu ve sanayi su tüketimleri mavi su ayak izi olarak değerlendirilebilir.
Yeşil su ayakizi, bir malı üretmek için ihtiyaç duyulan toplam yağmur suyu hacmidir. Özellikle tarım, bahçe ve orman ürünleri için geçerlidir
Gri su ayakizi, kirleticilerin özümsenerek su kalitesi standartlarının sağlanması için gereken tatlı su miktarıdır. Gri su ayakizi, noktasal ve/veya yayılı kirlilik kaynakları için hesaplanabilir. Birlikte, bu bileşenler, yağış / toprak nemi veya yüzey / yeraltı suyu olarak tüketilen suyun kaynağını ve kirleticilerin asimilasyonu için gereken tatlı su hacmini tanımlayarak su kullanımının kapsamlı bir resmini sunar.Su ayak izi, bir sürecin, ürünün, şirketin veya sektörün hem doğrudan hem de dolaylı su kullanımına bakar ve tedarik zincirinden son kullanıcıya kadar tüm üretim döngüsü boyunca su tüketimini ve kirliliği içerir [2]
Üretimin sudaki ayak izi, başlıca su kullanım alanı olan tarım ve hayvancılıkta tüketilen yeşil (yağmur) ve mavi (çekilen) su ile birlikte tarımda, evsel kullanımda ve sanayide ortaya çıkan gri (kirli) suyun hacmidir.
– Bir tarımsal ürün için üretimin sudaki ayak izi, o ürünün yetiştirilmesi için kullanılan ve kirletilen suyun tamamıdır. Bununla birlikte kullanıcıya ulaşan son ürünün sudaki ayak izi üretim ve tüketim zincirinin her aşamasında kullanılan ve kirletilen suyu kapsar.
– Sudaki ayak izi ülke ölçeğinde hesaplanabileceği gibi, havza bazında ya da ürün, bireysel, şirket ölçeklerinde hesaplanabilir. [3]
– Bir fincan sadece kahve için 140 litre su gerekiyor. Bir fincan sade kahvenin son kullanıcıya kadar geçirdiği süreçler şöyle tanımlanabilir: kahve bitkisinin yetiştirilmesi, hasadın yapılması, rafine edilmesi, nakliyesi, kahve çekirdeklerinin paketlenmesi, kahvenin satılması ve fincana koyulması. Bütün bunlar için gereken su miktarı ise 140 litre. Bu kahve kağıt bardakta, süt ve şeker eklenerek içildiğinde ise harcanan su miktarı 200 litreye çıkıyor. [4]
Bazı ürünlerin sudaki ayak izleri 2 : [4]1 porsiyon kırmızı et (200 gr) 3100 litre 1 porsiyon beyaz et (200 gr) 780 1 dilim ekmek 40 Karton kutuda alınan 1 bardak kahve 208 1 bardak çay 30 1 bardak süt (Bu miktar süt tozunda beş kat daha fazladır.) 200 1 porsiyon pilav 150 1 adet küp şeker 7,5 1 porsiyon peynir (75 gr) 375 1 paket patates cipsi (200 gr) 185 1 bardak bira 75 1 kadeh şarap 120 1 hamburger 2400 1 adet portakal 50 1 bardak portakal suyu (200 ml) 170 1 adet A4 kağıt 10 1 çift deri ayakkabı 8000 Sanayi ürünleri: 80 litre x alınan ürünün fiyatı x 1,6 (Örnek: 20.000 TL’ye alınan bir arabanın sudaki ayak izi yaklaşık 2,587,478 litre)
[1]Water footprint — Wikipedia
[4] Su Ayak İzi Hakkında Bunları Biliyor Muydunuz? | Garanti BBVA
