Toplumsal davranışlara yön veren önemli etkenlerden bir tanesi içinde bulunulan dönemin ve coğrafyanın medeniyet seviyesidir. Medeniyet kavramı doğru algılanmadığı durumlarda ortaya çıkan yanılsama toplumu farkında olarak veya olmayarak olumsuz davranışlara itmektedir. Birey ise çeşitli sebeplerle bu toplumsal davranışlara ayak uydurmaktadır. Bu yazı dizisinde medeniyet kavramı, bu kavramın topluma etkisi ve bireyin topluma ayak uydurma tavrı irdelenecektir. Bu durumun yol açtığı olumsuz sonuçlar arasından tüketim davranışları, gıda israfı ile örneklendirilip, gıda israfı yaşam döngüsü analizi ışığında incelenerek küresel etkileri ortaya koyulacaktır.
Bu kapsamda başlangıçta yaşam döngüsü analizini tanımlamak ve genel hatlarıyla çalışmadan bahsetmek gerekir.Yaşam Döngüsü Analizi (Life CycleAssesment) ürün ve hizmetlerin çevresel etkilerini detaylı olarak ortaya çıkarmaya yarayan sistematik bir yaklaşımdır.
Yaşam Döngüsü Analizi; Ürünün,hammadde tüketimi aşaması üretim süreçleri , sevkiyatı , tüketici tarafından kullanımı ve kullanım sonrası atık olarak bertaraf edilmesini kapsayarak yaşam döngüsünün tüm aşamalarını dikkate almaktadır.
Her ne kadar bazı faaliyetlerin çevreye etkileri konusunda yaptırımlar bulunsa da, dünyanın her yerinde artan kirlilik kaygıları, iklim değişikliği farkındalığı ve çevre koruma uygulamaları ile her geçen gün toplum tarafından geliştirilen baskı kurumların belirlediği politikalar üzerinde bu yaptırımlardan daha fazla etkili olmaktadır.
Yönetim biçimine ve uygulama prensiplerine çevre koruması faktörünün eklenmesi organizasyonlar açısından kabullenilmesi gereken bir yaklaşımdır. Zamanla davranış biçimlerinin değişmesi sonucu gelişen çevre bilinci, işletmeleri çevreye duyarlı olmaya zorlamaktadır.
Dünyanın her yerinde artan çevre koruması uygulamaları ile kirlilik kaygıları nedeniyle, faaliyetlerin çevreye etkileri konusunda her geçen gün toplum tarafından geliştirilerek çıkan bir baskı olmaktadır.
Bu bağlamda sanayide çevreye bakış açısı aşağıdaki grafikte görüldüğü gibi gelişmiş ve aşağıdan yukarıya doğru basamaklar zamanla uygulanmaya başlarken sürdürülebilir kalkınmanın artışı amaçlanmıştır.
Yaşam döngüsü analizi ise bu gelişmede önemli bir rol oynamakta yaşam döngüsü analizi göz önüne alınarak hem çevresel etkiler kısmen önlenebilir, hem de bu etkiler analiz edilmiş olur. Döngünün hangi aşamasının (ham maddelerin üretiminde ya da bertaraf) çevreye en fazla zararı verdiğine karar vermenize izin verir. Bu sebeple, en faydalı olan çevresel performansı sağlayacak şekilde spesifik organizasyon aktiviteleri belirlenebilir.
Yaşam Döngüsü Analizi, karbon ayakizinden, su dengelerine, malzeme akış analizinden sistemin veya prosesin karşılaştığı sosyal ve ekonomik faktöre kadar uzanan çeşitli uygulamalar ile aynı temel prensiplere dayanmaktadır.
LCA Çalışmasının Aşamaları amaç ve kapsam tanımı, envanter
analizi ve etki değerlendirmesinden
oluşmaktadır. Ek olarak en önemlisi etki değerlendirmesi sonunda olmakla beraber her aşama sonunda yorumlama yapılması gerekmektedir. 
İlk aşama olan amaç ve kapsam tanımında, gerçekleştirilen LCA
çalışmasının temel amacı ve bu
amaca yönelik olarak nasıl bir yöntem izleneceği anlatılmakta ve LCA’nın gerçekleştirileceği sistemin sınırları belirlenip, çalışmanın kapsamı ortaya koyulmaktadır.
Bu bölümde odaklanılan diğer bir konu ürünün hangi çevresel etkilerinin analiz edileceğidir. Çalışma kapsamında ele alınan çevresel etki kategorileri nedenleri ile birlikte bu bölümde belirlenmektedir.
Envanter Analizi, söz konusu ürünün yaşam döngüsü boyunca kullanılan girdiler (hammadde, su, enerji vb.) ile kullanım sonrası oluşan çıktıların (emisyon, yan ürün, atık vb.) ortaya koyulduğu kısımdır ve elde edilen yüklü miktarda verinin işlenmesi için çoğu zaman Envanter Analizi için tasarlanmış özel yazılımlar (GaBi, SimaPro vb.) kullanılmaktadır.
Etki Değerlendirmesi bölümü, Envanter Analizi sonucu oluşturulan verilerin kullanılması sonucunda ürünün Amaç ve Kapsam Tanımı bölümünde tanımlanan çevresel etki kategorileri (iklim değişikliği, asidifikasyon, ötrofikasyon, kanserojen etki vb.) göre etkilerinin belirlendiği ve tartışıldığı bölümdür.
Bu bölümde ürünün/hizmetin yaşam döngüsünün hangi aşamalarında ne tür çevresel etkilere yol açıldığı açık bir şekilde ortaya koyulmaktadır.
Yorumlama aşamasında ürünün/hizmetin yaşam döngüsü boyunca neden olduğu en önemli çevresel etkiler ele alınarak özellikle hangi süreçlerin bu etkileri doğurduğu ortaya çıkartılmaktadır. Gerçekleştirilen çıkarımlar sonucunda ürünün yaşam döngüsü göz önüne alındığında hangi safhada (hammadde temini, üretim, kullanım vb.) gerçekleştirilecek iyileştirmeler ile çevresel performansın ne şekilde iyileştirilebileceği bu bölümde tartışılarak çalışma sonlandırılmaktadır.
Kaynaklar:
Yaşam Döngüsü Analizi, Doç. Dr. Gökçen Alev ÇİFTÇİOĞLU, Enerji, Çevre ve Hukuku Ders Notu
